Αστική Αναζωογόνηση & Ανθεκτικότητα - Άρθρα

Άρθρα

Σημαντικές ειδήσεις για τις νεοφυείς επιχειρήσεις που αναζητούν καθοδήγηση και χρηματοδότηση!

Είστε μια  νεοφυής  επιχείρηση που καινοτομεί σε έναν από αυτούς τους τομείς:

• Κλίμα
• Tροφή
• Παραγωγή
• Αστική κινητικότητα

Αυτή είναι η ευκαιρία σας  να ενταχθείτε στο Catalyse NEB, το πρόγραμμα επιτάχυνσης του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus!

Για την έκδοση του 2025, το Catalyse NEB θα επιλέξει 12 νεοφυείς επιχειρήσεις για να λάβουν:

• Χρηματοδότηση και υποστήριξη αξίας €50.000
• Πρόσβαση σε επενδυτές.
• Καθοδήγηση από ειδικούς της βιομηχανίας.
• Εκπαίδευση για αναβάθμιση των ιδεών τους, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους.

Με επικεφαλής το EIT European Institute of Innovation and Technology, σε συνεργασία με το Climate-KIC, το EIT Food, το EIT Manufacturing και το EIT Urban Mobility, αυτή η πρόσκληση προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να ενταχθείτε σε ένα εξαιρετικό καινοτόμο οικοσύστημα που διαμορφώνει ένα πιο πράσινο, δίκαιο και βιώσιμο μέλλον.

Προθεσμία υποβολής: Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2025 (17:00 CET)

Υποβάλλετε αίτηση εδώ:

neb.awardsplatform.com

Η έννοια της «Αναγεννητικής» Πόλης

Τι είναι οι «Αναγεννητικές» Πόλεις;

Καθώς η αστικοποίηση επιταχύνεται, η έννοια της Αστικής Αναζωογόνησης των πόλεων κερδίζει έδαφος. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές πόλεις που καταναλώνουν πόρους και παράγουν απορρίμματα, οι πόλεις που αναγεννιούνται είναι σχεδιασμένες να αποκαθιστούν, να αναπληρώνουν και να ευημερούν σε αρμονία με το περιβάλλον.

Τι σημαίνει «Αναγεννητικός»;

Μια αναγεννητική πόλη αναπτύσσεται πέρα από τη βιωσιμότητα – αποκαθιστά ενεργά τα φυσικά οικοσυστήματα, βελτιώνει τους κύκλους πόρων και δημιουργεί θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κοινωνία. Ενσωματώνει τη ζωή στις πόλεις με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και της οικολογικής ανθεκτικότητας.

Βασικά χαρακτηριστικά των «Αναζωογονητικών Πόλεων» Αποκατάσταση φυσικών οικοσυστημάτων

Οι αναγεννητικές πόλεις δίνουν προτεραιότητα στην αποκατάσταση της φύσης, επανεισάγοντας τη βιοποικιλότητα, καθαρίζοντας ρυπασμένες περιοχές και αποκατάσταση υποβαθμισμένων εδαφών.

Βελτίωση των κύκλων πόρων

Αυτές οι πόλεις υιοθετούν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, όπου τα απόβλητα γίνονται πόροι και οι πόροι επαναχρησιμοποιούνται ή αναγεννιούνται συνεχώς.

Θετικές περιβαλλοντικές επιδράσεις

Οι αναγεννητικές πόλεις επιδιώκουν ενεργά να απορροφήσουν το διοξείδιο του άνθρακα, να αποκαταστήσουν τους κύκλους του νερού και να αυξήσουν τη γονιμότητα του εδάφους, πηγαίνοντας πέρα από τη μείωση της βλάβης για να δημιουργήσουν καθαρές θετικές επιπτώσεις.

Ενίσχυση της κοινωνικής ευημερίας

Πέρα από τις περιβαλλοντικές επιδράσεις, η αναγέννηση περιλαμβάνει επίσης την κοινωνική αναγέννηση, όπως η βελτίωση της δημόσιας υγείας, η δημιουργία ανθεκτικών κοινοτήτων και η εξασφάλιση ίσης πρόσβασης στους πόρους.

Δημιουργία ανθεκτικότητας μέσω οικολογικής καινοτομίας

Μια αναγεννητική πόλη ενσωματώνει στρατηγικές ανθεκτικότητας, όπως λύσεις βασισμένες στη φύση και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για να προσαρμοστεί στις κλιματικές προκλήσεις και να μειώσει την εξάρτηση από περιορισμένους πόρους.

Δείτε αυτούς τους συνδέσμους για περισσότερες πληροφορίες:

https://www.worldfuturecouncil.org/towards-the-regenerative-city/

https://foundations-20.org/publication/the-concept-of-a-regenerative-city-how-to-turn-cities-into-regenerative-systems/

https://www.wired.com/story/heres-what-the-sustainable-cities-of-tomorrow-could-look-like/

Άρθρο

Το παράδειγμα της πόλης Heerlen στην Ολλανδία

Το "Canopy cover" χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει την κάλυψη που παρέχεται από τα δέντρα, η οποία επηρεάζει το μικροκλίμα, τη θερμοκρασία, την υγρασία και τη βιοποικιλότητα στην περιοχή.

Η σκίαση είναι πράγματι ένα από τα πιο επείγοντα ζητήματα στις πόλεις της μεσογειακής/νότιας Ευρώπης. Με τα δέντρα να χρειάζονται χρόνια για να αναπτυχθούν και συχνά να μην επιβιώνουν τα πρώτα χρόνια μετά τη φύτευση, την έλλειψη νερού και τον περιορισμένο χώρο, οι κατασκευές σκίασης έρχονται στο προσκήνιο ως μία από τις πολλές λύσεις για την επιτάχυνση της εφαρμογής προγραμμάτων κλιματικής ανθεκτικότητας.

Πέρα από τις εξαιρετικές μόνιμες λύσεις, όπως το εντυπωσιακό 'δωμάτιο' στην Ολλανδία, υπάρχουν πολλές μικρής κλίμακας και ενδιάμεσες λύσεις που μπορούν να υλοποιηθούν μέχρι να φτάσουν τα δέντρα στο επιθυμητό μέγεθος.

Η "Wisteria" (Βιστέρια) είναι ένας αναρριχώμενος θάμνος – ικανός να φτάσει σε ύψος πάνω από 30 μέτρα με πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής.

Άρθρο

Ακούστε την κοινότητα. Ενδυναμώστε την κοινότητα.

Πόσο συχνά βλέπουμε δημόσιους χώρους να παραμένουν παραμελημένοι για χρόνια; Τι απαιτείται για να επαναφέρουμε τη ζωή σε αυτούς; 
Στην περιοχή Torpignattara της Ρώμης, η τοπική κοινότητα ανάκτησε έναν αχρησιμοποίητο ακάλυπτο χώρο πάνω από ένα πάρκινγκ – και το έκαναν όλοι μαζί! Κάτοικοι, σχολεία, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και τοπικές επιτροπές συμμετείχαν στο έργο PLATEIA και μοιράστηκαν τις ιδέες και τις προτεραιότητές τους. Μέσω εργαστηρίων οραματισμού, σχεδιασμού σκέψης και συνεδρίες συν-δημιουργίας εξερεύνησαν νέους, καινοτόμους τρόπους για την αναγέννηση του δημόσιου χώρου. Περισσότερο από μια απλή ανακαίνιση ενός φυσικού χώρου, αυτό το έργο βοήθησε τα μέλη της κοινότητας να επανασυνδεθούν με τη φύση, τον πολιτισμό και την ομορφιά, συμβάλλοντας ταυτόχρονα σε ένα καλύτερο αστικό τοπίο. Το PLATEIA σχεδιάστηκε από το Fondazione Bertugno-Moulinier σε συνεργασία με το Ecomuseo Casilino, την Αssociazione Pisacane Scuola 0-99, τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Orizzontale και τον Δήμο της Ρώμης. Το έργο αποτελεί μέρος του EIT Co-create NEB, μιας πρόσκλησης για την ανάπτυξη μακροχρόνιων λύσεων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων, σύμφωνα με το New European Bauhaus.

Άρθρο 

Mini-Munchen, η Πόλη που Διοικείται από Παιδιά

Σαράντα χρόνια μετά τη δημιουργία του Mini-Munchen, συνεχίζει να εμπνέει τα παιδιά να ασχοληθούν και να διαμορφώσουν την πόλη που επιθυμούν.

Ήταν η τοπική μπάντα της δεκαετίας του '80, η "Spider Murphy Gang", που τραγούδησε "Είναι πάλι καλοκαίρι, καλοκαίρι στην πόλη", αποτυπώνοντας την ατμόσφαιρα του μέσου καλοκαιριού στην πόλη. Σήμερα, ο ήλιος στον άσπρο-μπλε βαυαρικό ουρανό εξακολουθεί να λάμπει έντονα, ενώ τα δέντρα  ξεχειλίζουν από πράσινες αποχρώσεις και η άσφαλτος λάμπει. Τα παιδιά συγκεντρώνονται και παίζουν στους δρόμους της πόλης.

Η σχολική διακοπή αρχίζει την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου. Για τις επόμενες έξι εβδομάδες, διάφοροι οργανισμού στο Μόναχο προσφέρουν μια  ποικιλία δραστηριοτήτων σε όλη την πόλη – από ζωγραφική για λίγες ώρες στο πάρκο μέχρι ημερήσιες εκδρομές σε μουσεία και εβδομάδες εκπαίδευσης στο τσίρκο με τελική παράσταση μπροστά σε κοινό. Τα παιδιά της πόλης ανακαλύπτουν, δοκιμάζουν ή κατακτούν νέες δεξιότητες ως μέρος του καλοκαιρινού προγράμματος της πόλης, χωρίς την πίεση της αξιολόγησης ή των βαθμών. Αλλά το κύριο  γεγονός που δεν μπορεί να χαθεί είναι το Mini-Munchen - ένα γεγονός που ενθαρρύνει έναν μοναδικό τύπο παιχνιδιού και ευθύνης για τα παιδιά.

Κάθε δύο χρόνια, στα περίχωρα του Μονάχου, μια μικρογραφία της πόλης ανοίγει τις πόρτες της σε παιδιά ηλικίας από 7 έως 15 ετών και τα καλεί να συμμετάσχουν σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής της πόλης. Αναλαμβάνουν διάφορες δουλειές, κερδίζουν χρήματα για παιχνίδι, συναντούν φίλους σε καφετέριες που λειτουργούν από παιδιά και ακόμη και κυβερνούν οι ίδιοι.

Για περισσότερα από 40 χρόνια, το Mini-Munchen  παραμένει η μεγαλύτερη καλοκαιρινή πρωτοβουλία στην πόλη και έχει αναπαραχθεί σε σχεδόν 300 πόλεις στο εξωτερικό, από την Αυστρία μέχρι την Ιαπωνία.
Το 1969, μια ομάδα καλλιτεχνών, εκπαιδευτικών και δασκάλων στο Μόναχο και τη Νυρεμβέργη ίδρυσε την ομάδα βάσης KEKS. Πίστευαν ακράδαντα στη δύναμη της λεγόμενης αισθητικής αγωγής στην παιδική ηλικία - και στην καλλιέργεια της ικανότητας των παιδιών να εξερευνούν το δικό τους περιβάλλον διαβίωσης. Τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να αντιλαμβάνονται την τέχνη και την καθημερινή ζωή ολιστικά και όχι ξεχωριστά το ένα από το άλλο. Όπως είναι κατανοητό, ο δημόσιος χώρος ήταν το πεδίο δράσης για αυτή την προσπάθεια. Δραστηριότητες που έθεταν τη δημιουργικότητα στο επίκεντρο της βίωσης του περιβάλλοντος λάμβαναν χώρα σε παιδικές χαρές, πάρκα ή μουσεία, και το KEKS κατέληξε να σχεδιάσει μια ιδέα για παιδικές χαρές εν μέσω των Ολυμπιακών Αγώνων του 1972 στο Μόναχο.

Επτά χρόνια αργότερα, ο μη κερδοσκοπικός σύλλογος “Kultur und Spielraum e.V.” (Πολιτισμός και Χώρος Παιχνιδιού) προήλθε από την KEKS και τελικά οδήγησε στη δημιουργία του Μίνι-Μονάχου για να γιορτάσει την εφαρμογή του “Διεθνούς Έτους του Παιδιού”, το οποίο ανακηρύχθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1979.

Το πρωί, τα παιδιά συρρέουν στο Mini-München και περιμένουν υπομονετικά στην σειρά. Οι σειρές είναι μεγάλες και αν ο αριθμός των παιδιών ξεπεράσει τα 2.000, οι επισκέπτες πρέπει να περιμένουν στην επόμενη ώρα εισόδου που ξεκινά το μεσημέρι. Οι γονείς και οι παππούδες ενημερώνονται στην είσοδο ότι χρειάζονται βίζα αν θέλουν να περιηγηθούν, και τα παιδιά καθορίζουν αν υπάρχουν βίζες διαθέσιμες. Αν δεν υπάρχουν, οι ενήλικες πρέπει να επιστρέψουν σπίτι ή να περιμένουν στο “Καφέ Γονέων”.

Αν περπατήσεις κατά μήκος του ξύλινου φράχτη από το χώρο στάθμευσης ή τον σταθμό του μετρό και σταθείς στην είσοδο του Mini-München, είναι δύσκολο να φανταστείς ότι αυτή η μικρή πόλη, μόλις νότια του Allianz Arena, του κύριου ποδοσφαιρικού σταδίου του Μονάχου, υπάρχει μόνο για τρεις εβδομάδες. Η πόλη του παιχνιδιού έχει προσαρμοστεί κατάλληλα στο ακατάλληλο τοπίο, ενώ χρησιμοποιεί τους χώρους του “Showpalast,” ενός χώρου με αίθουσα ιππασίας και στάβλους που είχε σχεδιαστεί με πολυτέλεια για ιππικούς αγώνες, αλλά η εταιρεία που διαχειριζόταν την επιχείρηση πλέον δεν υπάρχει.

Η αξιοποίηση της αχρησιμοποίητης γης και η ανάκτηση του αστικού χώρου ήταν πάντα κάτι που καθόριζε το Mini-München», λέει η Margit Maschek, εκπαιδευτικός που συμμετείχε ενεργά στο έργο από την αρχή. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid το 2020, η πόλη προσαρμόστηκε στους κανόνες κοινωνικής απόστασης, ενώ ταυτόχρονα υπογράμμισε τη σημασία του Mini-Munchen : τα συμμετέχοντα παιδιά ανέλαβαν όλη την πόλη και οι δραστηριότητες του Mini-Munchen  εξαπλώθηκαν σε όλη την πόλη σε 40 σημεία της πόλης , περιλαμβανομένου του Δημαρχείου του Μονάχου.

Υπάρχουν βασικοί κανόνες για το πώς λειτουργεί το Mini-Munchen : τα παιδιά πρέπει πρώτα να εγγραφούν στο γραφείο κατοίκων, ένα αυτοσχέδιο πάγκο στην είσοδο της "πόλης", όπου τα παιδιά που εργάζονται εκεί μοιράζουν ένα "πάσο" σε κάθε παιδί. Στη συνέχεια, πρέπει να μπουν στην σειρά  στο γραφείο ανεργίας για να εγγραφούν στην δουλεία της επιλογής τους , από μια λίστα με διαθέσιμες θέσεις.

Όσο νωρίτερα φτάνουν, τόσο περισσότερες θέσεις εργασίας προσφέρονται - συνήθως οι πιο ενδιαφέρουσες. Απώτερος στόχος του Mini-München είναι να είναι όσο το δυνατόν πιο περιεκτικό και ποικιλόμορφο, όπου όλα τα παιδιά είναι ίσα.

Υπάρχουν θέσεις εργασίας για μέλη του δημοτικού συμβουλίου, δικηγόρους που χειρίζονται τις καθημερινές διαφωνίες που προκύπτουν στην πόλη σε ένα αυτοσχέδιο "δικαστήριο", το οποίο προεδρεύετε από έναν δικαστή. Δίπλα στο δημοτικό δικαστήριο βρίσκεται ένα αυτοσχέδιο δημαρχείο, όπου θα βρει κανείς τον δήμαρχο της πόλης, ο οποίος διεξάγει μια προεκλογική εκστρατεία και πρέπει να συγκεντρώσει αρκετές ψήφους για να εκλεγεί.

Το πώς τα παιδιά παίζουν τους ρόλους τους και τι κάνουν εξαρτάται εντελώς από αυτά. Περιστασιακά, τα παιδιά συνεργάζονται επί τόπου με ειδικούς από πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα που εδρεύουν στο Μόναχο, οι οποίοι δίνουν επίσης πληροφορίες στην ομάδα του Mini-München για τη βελτίωση της ιδέας χρόνο με το χρόνο.

Μόλις μπεις στο Mini-Munchen , βυθίζεσαι αμέσως στο πανηγύρι της πόλης. Με τη βοήθεια 20 ατόμων πλήρους απασχόλησης και 200 εθελοντών επιβλεπόντων (μια μεγάλη ομάδα σίγουρα, αλλά σχεδόν αόρατη μέσα στην πολύ μεγαλύτερη ομάδα των παιδιών), αυτοί οι μικροί πολίτες έχουν οργανωθεί αυτοτελώς σε παραγωγικές εργασιακές περιοχές, όπου διοικούν την κατάσταση – από σταθμούς ραδιοφώνου που κάνουν πραγματικές ανακοινώσεις για την “πόλη” μέσω ηχείων, μέχρι εφημερίδες που απασχολούν συνεντευξιαστές,, συγγραφείς και συντάκτες και δημοσιεύουν τα νέα της ημέρας.

Το αγόρι που είναι υπεύθυνο για την αποκομιδή των σκουπιδιών κάνει ήδη έναν δεύτερο γύρο. «Παραδόξως αυτού του είδους η δουλειά είναι πολύ δημοφιλής, επειδή σου επιτρέπει να περιπλανηθείς και να ρίξεις μια ματιά παντού με μια κίνηση», λέει ο Joscha Thiele, εκπαιδευτικός επιστήμονας και μέλος της ομάδας “Kultur & Spielraum e.V.”.
 

Τα παιδιά μπορούν επίσης να γίνουν καθηγητές, φύλακες ή να εργαστούν στο κέντρο κήπων της πόλης. Φτιάχνουν  κατασκευές εργαστηρίων και προσλαμβάνουν ηθοποιούς για να παίξουν σε ταινίες που δημιουργούν στο προσωρινό τους «κινηματογραφικό στούντιο».

Περιηγούνται  σε μουσεία και μετακινούνται με τα μέσα μαζικής μεταφοράς - ένα αυτοσχέδιο «ανοιχτό λεωφορείο»  που το σπρώχνουν τα παιδιά –για να πάνε  στην «δουλειά» τους. Μια ομάδα μας λέει ότι έχουν κατοχυρώσει πατέντα για «μαλλί της γριάς» που φτιάχνεται από γλυκά,  η επιχείρηση πηγαίνει καλά και ότι οι φόροι πληρώνονται.

Το Μίνι-Μόναχο είναι ένα τρισδιάστατο παιχνίδι για παιδιά, που δεν είναι απλώς φιγούρες  στην πόλη του παιχνιδιού, αλλά την σχεδιάζουν κιόλας. Μέσα από όλες τις δραστηριότητες, τα παιδιά βιώνουν την πόλη με όλες τους τις αισθήσεις και μαθαίνουν ότι μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη ζωή της πόλης και να διαμορφώνουν το δικό τους αστικό περιβάλλον. Αυτό συνεπάγεται την ικανοποίηση των αναγκών τους, την απόλαυση των δικαιωμάτων που συνοδεύονται από υποχρεώσεις και να έχουν ευκαιρίες και άπλετο χώρο  για τις δικές τους ιδέες.

Δυστυχώς, αυτή η προσέγγιση υστερεί στην πραγματική ζωή των σχολείων του Μονάχου (και της πολιτείας της Βαυαρίας). Για τα επόμενα χρόνια, τα δημιουργικά μαθήματα ενδέχεται να αποκοπούν από το πρόγραμμα σπουδών των δημοτικών σχολείων. Αυτή είναι μια πολιτική αντίδραση στην κακή απόδοση των μαθητών στις εξετάσεις PISA, η οποία προκάλεσε έντονες συζητήσεις στις αρχές του 2024. Ενώ μερικοί δάσκαλοι και παιδαγωγοί θέλουν να συνεχίσουν να επικεντρώνονται στα βασικά μαθήματα (Μαθηματικά, Γερμανική γλώσσα και Κοινωνικές Επιστήμες), άλλοι είναι πεπεισμένοι ότι το σχολείο πρέπει να διδάσκεται με έναν πιο ολιστικό τρόπο. Άλλωστε, η αξιολόγηση των ικανοτήτων του ατόμου πέρα από την ανάγνωση, τη συγγραφή και τα μαθηματικά είναι ένα κεντρικό στοιχείο στην εκπαίδευση.

Ευτυχώς, το Mini-Munchen  αντιτίθεται σε αυτήν την πολιτική κατεύθυνση.
 Είναι ο χώρος όπου η φαντασία και η δημιουργικότητα των παιδιών καλπάζουν ελεύθερα και όπου οι μικροί πολίτες  νιώθουν ενδυναμωμένοι να διαμορφώσουν την πόλη του μέλλοντος που οραματίζονται.