Αστική Αναζωογόνηση & Ανθεκτικότητα - Νομοθεσία

Νομοθεσία

Αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ)

Το παρόν ΕΣΕΚ αποτελεί καταρχήν το στρατηγικό σχέδιο της Ελλάδας για την επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΑτΘ). Έχει βασισθεί τόσο στα σημερινά δεδομένα όσο και σε εύλογες προβολές για την εξέλιξη της ωριμότητας και του κόστους των «πράσινων» τεχνολογιών και έχει καταρτισθεί με βασική αρχή την ελαχιστοποίηση του κόστους της ενεργειακής μετάβασης για το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Η αρχή αυτή αντικατοπτρίζεται στην ιεράρχηση των παρεμβάσεων σύμφωνα με το παρακάτω σχήμα ώστε, όπου υπάρχουν ισοδύναμες εναλλακτικές, οι ωριμότερες και οικονομικότερες παρεμβάσεις να προτάσσονται για την επίτευξη των στόχων.

Για την κατάρτιση του ΕΣΕΚ έχουν ληφθεί επίσης υπόψη:

• Οι μακροοικονομικές προβλέψεις και η εξέλιξη των τιμών των ενεργειακών προϊόντων που καθορίζονται στις διεθνείς αγορές καθώς και των δικαιωμάτων εκπομπής ΑτΘ, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Επιτροπής. Σύμφωνα με αυτές, οι χονδρεμπορικές τιμές φυσικού αερίου θα είναι σχετικά σταθερές στο επίπεδο των 38 €/MWh μέχρι το έτος 2050, αλλά οι τιμές δικαιωμάτων εκπομπής CO2 θα κυμαίνονται στο επίπεδο των 80 €/τόνο μέχρι το έτος 2030 και στη συνέχεια θα αυξηθούν δραστικά μέχρι τα 290 €/τόνο μέχρι το έτος 2040 και τα 490 €/τόνο μέχρι το έτος 2050, ενώ από το έτος 2027 θα ενταχθούν στο σύστημα της αγοράς ρύπων και οι λοιποί τομείς (κτηριακός, μεταφορές, κ.λπ.), αρχικά με μεταβατικές (μειωμένες) τιμές και από το έτος 2031 πλήρως. Η κλιμάκωση των τιμών δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων θεωρείται σημαντικός τρόπος κινητροδότησης της ενεργειακής μετάβασης αλλά και χρηματοδότησης των μέτρων για την επίτευξή της.
• Η ρεαλιστική απεικόνιση του δυναμικού των ΑΠΕ σύμφωνα με τις υφιστάμενες μελέτες (βιομεθάνιο, υδροηλεκτρικά, αντλησιοταμιευτικά, υπεράκτια αιολικά).
• Τα εν εξελίξει σχέδια αποανθρακοποίησης ορισμένων βιομηχανικών κλάδων, ορισμένα από τα οποία έχουν ενταχθεί σε κοινοτικά προγράμματα για συγχρηματοδότηση (διυλιστήρια, τσιμεντοβιομηχανίες). Η πρόκριση κατά το δυνατόν βιώσιμων λύσεων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Αυτό επιβάλλει μια στρατηγική χάραξη που οδηγεί σε τελική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς λύσεις όπως η διατήρηση ορυκτών καυσίμων με δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα των καυσαερίων (CCS) ή η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα από τον αέρα (DAC), δεν είναι βιώσιμες στο διηνεκές λόγω των πεπερασμένων δυνατοτήτων αποθήκευσης. Έτσι, η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα προκρίνεται κατά κύριο λόγο (και με την επιφύλαξη του επόμενου σημείου) ως μεταβατική λύση για τους τομείς που δεν έχουν άλλη ορατή εναλλακτική (όπως η τσιμεντοβιομηχανία και τα διυλιστήρια μέχρι την ανάπτυξη εναλλακτικών προϊόντων). Παράλληλα, για την επίτευξη του στόχου του net zero σε συντομότατο (μόλις 26 χρόνια) χρονικό διάστημα και μέχρι το έτος 2050, εισάγεται και η χρήση δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα από τον αέρα (DAC) μετά το έτος Αυτό συμβαίνει γιατί δεν προβλέπεται εντός αυτού του χρονικού πλαισίου ικανή ωρίμανση των διαθέσιμων τεχνολογιών που να επιτρέπει την πλήρη εξάλειψη της χρήσης των ορυκτών καυσίμων (ιδίως στις μεταφορές). Η επιλογή αυτή συνδυάζεται με την εύλογη προσδοκία αποκλιμάκωσης του κόστους DAC μέχρι τότε.

• Η ανάγκη διατήρησης υψηλού επιπέδου ενεργειακής ασφάλειας και επάρκειας εφοδιασμού. Η πολυπλοκότητα του εγχειρήματος της ενεργειακής μετάβασης και της αντικατάστασης των ορυκτών καυσίμων με ανανεώσιμες πρέπει να συμβαδίζει με την – ταυτόχρονη – διατήρηση και επαύξηση της αδιάλειπτης πρόσβασης σε ενεργειακούς πόρους. Η ανάγκη αυτή επιβάλει κάποιες μεταβατικές επιλογές οι οποίες, ανάλογα με την πρόοδο στην επίτευξη επιμέρους στόχων απανθρακοποίησης, θα επανεξετάζονται διαρκώς για το διάστημα που καλύπτει το ΕΣΕΚ.

Η κατάρτιση του ΕΣΕΚ έγινε με χρήση του μοντέλου προσομοίωσης ενεργειακών συστημάτων TIMES του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) καθώς και μοντέλου προσομοίωσης της λειτουργίας του ηλεκτρικού συστήματος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ).

Ολόκληρο το Αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) σε μορφή PDF: (25 Mb)