Αστική Αναζωογόνηση - Γενικά

Γενικά
(Introductory note)

Ζούμε στον αιώνα των πόλεων. Ως σημαντικά πολιτικά κέντρα, μεγάλες κινητήριες δυνάμεις της καινοτομίας και πόλοι έλξης ανθρώπων και επενδύσεων, οι πόλεις διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος μας, οι πόλεις βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των προκλήσεων και ευκαιριών του 21ου αιώνα. Σήμερα, πάνω από το 55% του πληθυσμού του κόσμου ζει σε αστικές περιοχές, ένα ποσοστό που αναμένεται να φτάσει σχεδόν το 70% μέχρι το 2050.

Ωστόσο, οι πόλεις αντιμετωπίζουν και σημαντικές προκλήσεις. Η μαζική μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή, η άναρχη δόμηση, η αύξηση του πληθυσμού, η γήρανση των υποδομών, η οικονομική και ενεργειακή κρίση, η τεχνολογική αλλαγή και η διεύρυνση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων επηρεάζουν δυσανάλογα τα αστικά κέντρα σε τοπικό επίπεδο καθημερινά. Οι ανάγκες, οι προσδοκίες και οι άμεσες απαιτήσεις των πολιτών στις αστικές περιοχές καθιστούν αδύνατο για την τοπική αυτοδιοίκηση να βασίζεται σε εξωτερικούς παράγοντες για την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων τους. Συνεπώς, χαράσσει τις δικές της στρατηγικές και προχωρά σε επενδύσεις που θα αποφέρουν συγκεκριμένα και ουσιαστικά οφέλη. Οι πόλεις άλλωστε, την πρωταρχική βαθμίδα διακυβέρνησης, προσφέρουν μια ξεχωριστή δυνατότητα για την αξιοποίηση της καινοτομίας και του πρωτοποριακού σχεδιασμού, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παγκόσμιες προκλήσεις και να επιτευχθούν σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα ζωής των πολιτών διεθνώς.

Το κλειδί για την αντιμετώπιση αυτών των αλλαγών βρίσκεται στην ικανότητά μας να αναγνωρίσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε με ολοκληρωμένο και τολμηρό τρόπο, να εντοπίσουμε τα κρίσιμα ζητήματα και να τα αντιμετωπίσουμε με αίσθημα εμπιστοσύνης και κοινής ευθύνης.

Η ατζέντα της αστικής ανθεκτικότητας κατανοεί ότι, ενδυναμώνοντας τον υποκείμενο ιστό μιας πόλης και εμβαθύνοντας τη σταθερότητά της, ενισχύεται η επάρκεια της πόλης βελτιώνοντας τη συνολική της πορεία, και κατά συνέπεια ισχυροποιείται η ευημερία των πολιτών της, δίνοντάς της τη δυνατότητα να ανθήσει παρά τις δυσκολίες. Αυτό είναι ένα απαιτητικό εγχείρημα. Η τρέχουσα προσέγγιση στη διακυβέρνηση των πόλεων είναι κατακερματισμένη, με μια ομάδα να σχεδιάζει σχέδια αποκατάστασης καταστροφών, μια άλλη να εξετάζει ζητήματα βιωσιμότητας, μια άλλη να εστιάζει στα μέσα διαβίωσης και την ευημερία, και μια ακόμη να ασχολείται με τον σχεδιασμό χρήσης γης και υποδομών. Αν και αυτό μπορεί να είναι ένας αποδοτικός τρόπος οργάνωσης της λειτουργίας μιας πόλης, δεν είναι ο πιο αποτελεσματικός. Συνεπώς, η σημερινή κατάσταση απαιτεί νέα μοντέλα διακυβέρνησης ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος και να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις και τις πιέσεις του 21ου αιώνα.

Οι πόλεις είναι οικοσυστήματα – όχι απομονωμένοι τομείς. Ο σχεδιασμός για ένα ανθεκτικό και βιώσιμο μέλλον απαιτεί τη μεθοδική διαχείριση των σύγχρονων προκλήσεων και τη δημιουργία λύσεων και προοπτικών με έναν ολοκληρωμένο, συμπεριληπτικό, προνοητικό απέναντι σε κινδύνους τρόπο που συνδέεται με τη στρατηγική σκέψη, την καινοτομία και τη διαρκή ανάπτυξη. Η τοπική ηγεσία οφείλει να λειτουργεί ως πρωταθλητής της ανθεκτικότητας, κινητοποιώντας τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους κατοίκους της πόλης.

Ο Δήμος Κηφισιάς αντιλαμβανόμενος τις σύγχρονες προκλήσεις της εποχής καινοτομεί με την δημιουργία του Tμήματος Αστικής Αναζωογόνησης και Ανθεκτικότητας, μια πρωτοβουλία που τον τοποθετεί δίπλα στις πρωτοπόρες πόλεις σε θέματα στρατηγικής διακυβέρνησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Tμήμα Aστικής Aναζωογόνησης και Aνθεκτικότητας αναφέρεται σε μια σύγχρονη προσέγγιση στον σχεδιασμό και τη διαχείριση πόλεων, με στόχο την αναβάθμιση των αστικών περιοχών, την ενίσχυση της βιωσιμότητας και την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές και άλλες κρίσεις. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως επιδιώκουμε, οργανωμένα και στοχευμένα να σχεδιάσουμε και στη συνέχεια να εφαρμόσουμε έργα και προγράμματα μεγάλης πνοής, τα οποία συνδυαστικά θα αντιμετωπίζουν την τρωτότητα της πόλης και θα βελτιώνουν επί της ουσίας την ποιότητα ζωής, αναβαθμίζοντας και εκσυγχρονίζοντας στην πορεία και την ίδια τη δομή και οργάνωση του Δήμου.

Ο ρόλος του Εντεταλμένου Συμβούλου Αστικής Αναζωογόνησης και Ανθεκτικότητας απαιτεί διατομεακή συνεργασία, με σκοπό τον συντονισμό όλων των προσπαθειών ανθεκτικότητας της πόλης και τη διασφάλιση ότι οι αρχές οικοδόμησης ανθεκτικότητας ενσωματώνονται στον τρόπο με τον οποίο η πόλη σχεδιάζει και δρα, ώστε οι πόροι να αξιοποιούνται ολιστικά και τα οφέλη της ανθεκτικότητας να γίνονται πραγματικότητα.

Η στρατηγική της ανθεκτικότητας όμως δεν αφορά μόνο δομές και υποδομές. Είναι και μία αξία που καλλιεργεί την προσαρμοστικότητα και την αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών. Στόχος μας είναι να ενδυναμώσουμε αυτήν την κουλτούρα, καθώς οι κοινότητες με ισχυρούς δεσμούς είναι πιο ικανές να ανταποκριθούν συλλογικά στις προκλήσεις. Συνεπώς, αξιοποιούμε κάθε ευκαιρία για να δομήσουμε μια κουλτούρα συμμετοχικού σχεδιασμού όπου οι ενδιαφερόμενοι εμπλέκονται ενεργά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και σχεδίασης μιας στρατηγικής που θα είναι κτήμα μας και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας και στις προτεραιότητές μας και όχι κάποιο σχέδιο που θα μείνει ανεφάρμοστο. Οι πρωτοβουλίες αυτές μας έχουν τοποθετήσει σε πλεονεκτική θέση, επίσης, ως προς τις υποχρεώσεις του Δήμου, καθώς πλέον κάθε Δήμος στην Ελλάδα είναι υποχρεωμένος να διαθέτει στρατηγική ανθεκτικότητας σύμφωνα με τον νόμο.

Επιπρόσθετα, υψηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων μας είναι η δημιουργία ουσιαστικών και αποδοτικών συνεργασιών με εταίρους από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με στόχο την ενίσχυση της εικόνας του Δήμου, τη μελέτη και αξιοποίηση επιτυχημένων πρακτικών, καθώς και τη δημιουργία μιας δομής που να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες της Κηφισιάς. Παράλληλα, αξιοποιούμε στο έπακρο τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη των πολιτικών μας.

Η ανθεκτικότητα και η ευημερία μιας πόλης είναι αλληλένδετες έννοιες. Όσο περισσότερο προνοούμε και ενδυναμώνουμε τις ανθεκτικές δομές, τόσο πιο βιώσιμη και ευημερούσα θα είναι η πόλη μας. Η ανθεκτικότητα είναι, επομένως, θεμέλιο για μια κοινωνία που όχι μόνο αντέχει, αλλά και ανθίζει.