ΚΗΦΙΣΙΑ

Η Δημοτική Κοινότητα Κηφισιάς είναι η μεγαλύτερη σε έκταση Δ. Ε. του Καλλικρατικού Δήμου Κηφισιάς και ταυτίζεται διοικητικά με τα όρια του τέως Δήμου Κηφισιάς, ο οποίος αποτελεί αυτοδιοικητική οντότητα από το 1925.

Βρίσκεται Βόρεια και Ανατολικά του Λεκανοπεδίου Αττικής και υπάγεται διοικητικά στη Νομαρχία Αθηνών. Η Δημοτική Ενότητα Κηφισιάς καταλαμβάνει έκταση περίπου 26.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων  και συνορεύει Δυτικά με τους Δήμους Μεταμόρφωσης, Αχαρνών και το Δήμο Λυκόβρυσης, Νότια με τους Δήμους Πεύκης, Αμαρουσίου και Μελισσίων, Βορειοανατολικά με την Δημοτική Ενότητα Εκάλης, και Βόρεια με την Δημοτική Ενότητα Νέας Ερυθραίας. Φυσικά όρια αποτελούν Ανατολικά η Πεντέλη και Δυτικά ο Κηφισός ποταμός,  διασχίζεται από την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας, που αποκόπτει ένα τμήμα της  (Αδάμες, Γράμμος, Φοίνιξ).

Η Δημοτική Κοινότητα Κηφισιάς αποτελείται από τις παρακάτω περιοχές:

Νέα Κηφισιά, Αδάμες, Κάτω Κηφισιά, Στροφύλι, Κεφαλάρι, Πολιτεία,  Αλώνια, Κ.Α.Τ. , Καλυφτάκι  Πανόραμα, ‘Αστυ Αιγυπτιωτών, Εργατικές Κατοικίες, Βαρειές, ο Συνοικισμός Πελοποννησίων και Γράμμος-Φοίνικας.
 

Κυρίαρχη χρήση γης είναι η Κατοικία, αλλά εμφανίζονται όλες οι χρήσεις, από Βιομηχανία μέχρι και Αθλητισμό. Περιοχές αμιγούς  κατοικίας είναι το Κεφαλάρι, η Πολιτεία, το Στροφύλι, τα Αλώνια, η Νέα Κηφισιά και η Κάτω Κηφισιά. "Βιομηχανικό πάρκο" έχει χαρακτηρισθεί η περιοχή Νοτιοδυτικά της οδού Καλυφτάκη μέχρι τα διοικητικά όρια του Δήμου Κηφισιάς με την Κοινότητα Λυκόβρυσης, με το Προεδρικό Διάταγμα 84/1984, όπου ήδη έχουν εγκατασταθεί αρκετές βιομηχανίες.

Με μέσο υψόμετρο 300  μέτρων απλώνεται στις  υπώρειες του Πεντελικού όρους παρουσιάζοντας μορφολογικές αντιθέσεις και υψομετρικές διαφορές.

Με ευρήματα που πιθανολογείται ότι ανάγονται στους νεολιθικούς χρόνους, η Κηφισιά κατοικείται συνεχώς από τα γεωμετρικά χρόνια. Είναι κτισμένη στα ερείπια του αρχαίου Δήμου Κηφισιάς. Πατρίδα του Επικράτους, του Ονησίππου, του Αμφιδάμαντος, του Πυθέα των Κηφισιέων και βεβαίως του ποιητή Μενάνδρου του Κηφισιέως, η προτομή του οποίου αποτελεί και το έμβλημα του Δήμου Κηφισιάς. Η Κηφισιά κρύβει ακόμη στη γη της πολύτιμους θησαυρούς, όπως το κύπελλο του Περικλή που πρόσφατα εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια εργασιών.

Κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια η Κηφισιά αποτέλεσε την επιλογή του Ηρώδη του Αττικού για να οικοδομήσει την έπαυλη του το 2^ο αι μ.Χ. Τα  αποθέματα υδάτων που αφθονούσαν στην περιοχή αξιοποιήθηκαν από τον αυτοκράτορα Αδριανό προς τροφοδότηση  του Αδριάνειου υδραγωγείου το οποίο και χρησίμεψε για την ύδρευση της Αθήνας, εκ νέου, στα χρόνια του Όθωνα.

Μικρά παρεκκλήσια της πόλης χρονολογούνται από τα βυζαντινά και τα μεταβυζαντινά χρόνια, όπως η Παναγία η Ξυδού, η Παναγία  η Χελιδονού και  οι Άγιοι Σαράντα. Στην Τουρκοκρατία η Κηφισιά αποτέλεσε διοικητικό κέντρο των Οθωμανών και διέθετε μεγάλο τζαμί. Η Κηφισιά αναφέρεται στα γραπτά πολλών περιηγητών και οι κάτοικοί της συμμετείχαν αργότερα στον αγώνα της Ανεξαρτησίας.

Η αδιάλειπτη πορεία της ανά τους αιώνες και  το εξαιρετικό της κλίμα, με δροσερά καλοκαίρια σε σύγκριση με το Αθηναϊκό κέντρο, την κατέστησαν στη νεότερη εποχή κηπούπολη και  δημοφιλές παραθεριστικό θέρετρο για τη μεγαλοαστική τάξη των Αθηνών. Επιφανείς πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες της χώρας, άνθρωποι του πνεύματος, της τέχνης και των επιστημών οικοδόμησαν παραθεριστικές ή και μόνιμες κατοικίες μετατρέποντας την Κηφισιά σε πόλο έλξης της μεσοαστικής και μεγαλοαστικής τάξης.

Στην Κηφισιά έζησαν προσωπικότητες όπως ο Θ. Δηλιγιάννης, οι οικογένειες  Δέλτα,  Μπενάκη,  Τρικούπη, Δραγούμη,   Μελά,  Καζούλη.  Οι λογοτέχνες Γ. Δροσίνης,  Αγ. Σικελιανός, Θ. Πετσάλης-Διομήδης και άλλοι. Οι Πρόεδροι της Δημοκρατίας Κ. Τσάτσος και Κ. Καραμανλής και άλλοι πολλοί. Ως εκ τούτου αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητας της πόλης είναι οι νεοκλασσικές ή μοντέρνες, διατηρητέες ή μη μονοκατοικίες (162)  με τους περιποιημένους κήπους, τις στέρνες και τα περίτεχνα παρτέρια που καταδεικνύουν ακριβώς τον ανωτέρω χαρακτήρα του προαστίου. Πολλές από αυτές κοσμούνται από ιδιωτικά παρεκκλήσια, όπως ο Αγ. Στέφανος της οικογένειας Δέλτα, η Αγία Ειρήνη των Πεσμαζόγλου, η Αγία Μαρίνα των Φλέγγα. Μέχρι σήμερα ακόμη υπάρχουν στην πόλη θερινές κατοικίες αθηναϊκών οικογενειών.

Ιδιωτικές κατοικίες με την υπογραφή επιφανών αρχιτεκτόνων όπως του Ερνέστου Τσίλλερ, Χριστιανού Χάνσεν,  Ι. Λάμπρου,  Βαρουξάκη,  Αγαλίδη, Οικονόμου και άλλων κοσμούν τις περιοχές του κέντρου, το Στροφύλι, την Πολιτεία προσφέροντας έναν ευχάριστο  περίπατο στους λάτρεις της αρχιτεκτονικής και της πολιτιστικής φυσιογνωμίας της πόλης.

Τοπόσημα για την Κηφισιά με σημαντικό αρχιτεκτονικό αποτύπωμα αποτέλεσαν και αποτελούν, όσα ακόμη την κοσμούν,  τα πολυτελή ξενοδοχειακά καταλύματα, όπως  ΠΑΛΑΣ, BRITTANIA, ΠΥΡΝΑ, ΘΕΟΞΕΝΕΙΑ, ΟΛΥΜΠΟΣ,  ΣΕΣΙΛ, ΑΠΕΡΓΗ, ΣΕΜΙΡΑΜΙΣ, ΠΕΝΤΕΛΙΚΟΝ, ΜΕΛΑ. Ξενοδοχειακές μονάδες που αναδεικνύουν την παράδοση του τουριστικού προορισμού, ανακαινισμένες, προσφέρουν σήμερα υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών.

Η σύγχρονη πόλη της Κηφισιάς έχοντας κατά την τελευταία τριακονταετία αλλάξει εν μέρει χαρακτήρα, παραμένει βασικά μία οικιστική περιοχή με τμήματα αμιγούς κατοικίας, αλλά και μικτών χρήσεων. Τη διατρέχει από βορά προς νότο η Ε.Ο. Αθηνών –Λαμίας. Ανατολικά του άξονα αυτού βρίσκεται το κέντρο της πόλης,

Κυρίαρχη χρήση γης είναι η κατοικία, αλλά εμφανίζονται όλες οι χρήσεις, από βιομηχανία μέχρι και αθλητισμό. Περιοχές αμιγούς  κατοικίας είναι το Κεφαλάρι, η Πολιτεία, το Στροφύλι, τα Αλώνια, η Νέα Κηφισιά και η Κάτω Κηφισιά ο  Κοκκιναράς και η ‘Ανω Κηφισιά. ‘Αστυ Αιγυπτιωτών, Εργατικές Κατοικίες, Βαρειές, Αδάμες, ο Συνοικισμός Πελοποννησίων και Γράμμου Βίτσι.

"Βιομηχανικό πάρκο" έχει χαρακτηρισθεί η περιοχή Νοτιοδυτικά της οδού Καλυφτάκι μέχρι τα διοικητικά όρια του Δήμου Κηφισιάς με την Κοινότητα Λυκόβρυσης με το Προεδρικό Διάταγμα 84/1984, όπου ήδη έχουν εγκατασταθεί αρκετές βιομηχανίες.

Εκτός του πυκνού οικιστικού ιστού, διαθέτει  εμπορικό κέντρο με ποικιλία καταστημάτων και Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος / εστιατορίων και καφέ, το οποίο εξυπηρετεί την ευρύτερη περιοχή, και κατά τόπους μικρότερα τοπικά  εμπορικά κέντρα προς εξυπηρέτηση των κατοίκων της. Η πόλη παραμένει πόλος έλξης για τους κατοίκους της Αθήνας για μικρές αποδράσεις που συνδυάζουν τις αγορές με την αναψυχή.

Η περιοχή της Πολιτείας, με υψόμετρο περί τα  350 μέτρα, σκαρφαλωμένη στους πρόποδες της Πεντέλης προσφέρει απαράμιλλη θέα στην πρωτεύουσα ως και το λιμάνι του Πειραιά.

Στα διοικητικά  όρια της Κηφισιάς υπάρχουν επίσης δύο (2)  κρατικά νοσοκομεία, το Γ.Ν. ΚΑΤ και το Ογκολογικό Νοσοκομείο «Άγιοι Ανάργυροι», μουσεία (Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή, Κέντρο Γαία, Ιστορικά Αρχεία Μπενάκη, Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ), Ιδιωτικές Συλλογές Πινακοθήκη Κουβουτσάκη, ‘Εκθεση Γλυπτών Σκιρώνειο Κέντρο, Μιχαλαριάς, Βιβλιοθήκες (Δροσίνη στην «‘Επαυλη Αμαρυλλίς», Λοβέρδου) οργανωμένες αθλητικές υποδομές, όπως το  Ζηρίνειο Γυμναστήριο, που λειτούργησε ως προπονητήριο κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004,  το Κλειστό Γυμναστήριο  Πολιτείας, το Κολυμβητήριο, γήπεδα ποδοσφαίρου και τέννις, ΚΑΠΗ κ. α. Στην Κηφισιά εδρεύει και το μοναδικό στο είδος του στη χώρα  Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο.